Sau khi học hỏi với thầy Tỳ-kheo Đức Vân, Thiện Tài được hướng dẫn đi tiếp về phía Nam, đến thành phố Hải Môn gặp thầy Hải Vân. Cuộc du học này hoàn toàn không định trước, đến học với người này, chỗ này thì được chỉ dẫn nên đi đến gặp người kia, chỗ kia. Cũng giống như cuộc đời chúng ta, những trải nghiệm gặp gỡ là những bài học không hề báo trước. Đó là tính cách của cuộc sống, cho nên chuyến hành hương của Thiện Tài rút ra từ Kinh Hoa Nghiêm mà không có vẻ của kinh điển.

Hải môn – cửa biển hay cảng biển là chỗ đến của Thiện Tài. Ở đó có nhiều thuyền bè, đủ loại, mở ra một thế giới ồn náo và đa dạng. Tâm chúng ta cũng là một thứ cửa biển. Nó vốn là nơi đón nhận, đưa đi đủ thứ, đó là nơi gặp gỡ, chia lìa, tàu đến tàu đi. Thời xưa, thành phố nào có cửa biển cửa sông thì phát triển lớn, vì người ta chưa có máy bay, xe lửa. Thiện Tài đến đây, tìm vị thầy tên Hải Vân, đó là người minh triết dạy cho Thiện Tài bài học về biển. Ông đã 12 năm nhìn ngắm biển, sống với biển. Chúng ta khi nhìn ngắm tâm mình, nhìn ngắm kỹ sẽ thấy vô số sóng lao xao. Sóng lớn sóng nhỏ và sóng ngầm. Thế giới chúng ta cũng sinh hoạt trong sóng. Sóng điện từ, sóng từ trường, sóng từ tivi, laptop, sóng của iPad… Đi đến nhà thương cũng đưa mình vào mấy cái máy để đo sóng, sóng não, sóng tim, sóng của tế bào và Virus cũng phát sóng báo hiệu nó có mặt.

Bài học của biển thú vị vô cùng. Mỗi ngày chúng ta ngồi yên trên bồ đoàn mà tưởng như ngồi giữa cơn sóng. Hôm nào trời yên bể lặng thì đỡ, hôm nào gặp bão cấp 12, ôi thôi là chóng mặt.

Rốt cuộc Thiện Tài được gì từ bài học của vị thầy Hải Vân? Đại dương không giới hạn tầm nhìn, không bị ngăn ngại vướng mắc. Chúng ta thường bị vướng vào ngã (tôi) và của tôi nên ít khi mở mắt nhìn thông suốt. Tự giam mình trong cái nhìn nhỏ hẹp nên chẳng hề thông cảm. Nhìn đại dương chan hòa rộng rãi, dung chứa tất cả nguồn nước từ sông ngòi, ô nhiễm hay thanh tịnh đều hòa chung trong biển. Đại dương sâu thăm thẳm, sức chứa vô lượng. Nó nuôi cá kình, cá ông, cũng là chỗ ở của các loài sinh vật nhỏ xíu như một con dã tràng, con còng nhỏ. Biển dung chứa bình đẳng, nhận chìm ghe tàu khi bão dữ, nhưng cũng nâng đỡ những người trôi dạt.

“Nếu ai sống cho muôn người thì lòng rộng mênh mông. Nếu ai sống cho riêng mình thì lòng hẹp như sông.”

Đó là bài học rất vui vẻ biển gửi cho chúng ta. ¤