(Đầu thế kỷ thứ III sau Phật Niết-bàn)

Ngài người Trung Ấn, không rõ họ gì. Ngài cùng chúng tiên thọ giáo xuất gia với Tổ Đề-đa-ca. Sau đó, Ngài tu hành chứng được quả Thánh.

Khi sắp tịch, Tổ Đề-đa-ca gọi Ngài lại bảo:

– Xưa Như Lai thầm trao Đại pháp nhãn cho Đại Ca-diếp, lần lượt truyền trao đến ta, nay ta trao cho ngươi, ngươi phải gìn giữ truyền trao, chớ để dứt mất. Nghe ta nói kệ:

Thông đạt bản tâm pháp,
Vô pháp vô vi pháp.
Ngộ liễu đồng vị ngộ,
Vô tâm diệc vô pháp.

Dịch:

Thông đạt pháp bản tâm,
Không pháp, không phi pháp.
Ngộ rồi đồng chưa ngộ,
Không tâm cũng không pháp.

Sau khi được pháp, Ngài du hóa các nơi, tùy căn cơ giáo hóa chúng sanh. Một hôm, Ngài đến Bắc Ấn, chợt thấy trên thành có vầng mây màu vàng. Ngài ngó sang những người bên cạnh bảo:

– Đây là vượng khí Đại thừa. Trong thành này sẽ có bậc chí nhân nối pháp cho ta.

Khi đi vào trong thành đến chợ, quả gặp người tay ôm bầu rượu, đón Ngài hỏi:

– Tôn giả từ phương nào đến, muốn đi về đâu?

Ngài đáp: – Ta từ tâm mình đến, muốn đi không chỗ.

– Tôn giả biết vật trong tay tôi chăng?

– Đây là đồ đựng vật làm mất thanh tịnh.

– Tôn giả biết tôi chăng?

– Tôi thì chẳng biết, biết thì chẳng tôi.

Ngài lại bảo:

– Ngươi hãy nói tên họ ra, ta sẽ chỉ nhân đời trước cho ngươi.

Người ấy bèn nói kệ:

Ngã kim sanh thử quốc,
Phục ức tích thời nhật.
Bản tánh Phả-la-đọa,
Danh tự Bà-tu-mật.

Dịch:

Nay tôi sanh nước này,
Lại nhớ ngày xa xưa,
Dòng họ Phả-la-đọa,
Tên là Bà-tu-mật.

Ngài nghe rồi nhớ lại duyên trước, bèn bảo Bà-tu-mật:

– Thầy ta là Đề-đa-ca thường nói: “Xưa kia Như Lai du hóa Bắc Ấn có bảo A-nan: “Sau khi ta diệt độ khoảng 300 năm, ở nước này sẽ có vị Thánh nhân ra đời, họ Phả-la-đọa, tên Bà-tu-mật, làm vị Tổ thứ 7 của Thiền tông.” Đây là Như Lai thọ ký cho ngươi, ngươi nên xuất gia.

Bà-tu-mật liền để bầu rượu xuống, đảnh lễ Ngài. Đảnh lễ xong, đứng qua một bên thưa:

– Con nhớ lại kiếp xưa thường làm thí chủ cúng dường Phật một bảo tòa. Như Lai thọ ký cho con rằng: “Ngươi ở Hiền kiếp sẽ được Phật pháp, làm Tổ thứ 7.” Nay gặp gỡ đây là duyên trước vậy, cúi xin Tôn giả đại từ thương xót độ thoát cho con.

Ngài liền vì ông cho cạo tóc xuất gia và thọ đầy đủ giới pháp. Thấy tuổi đã già và cơ duyên hóa độ cũng xong, Ngài truyền chánh pháp lại cho Bà-tu-mật. Truyền xong, Ngài thâu thần tịch diệt. Bà-tu-mật và môn đồ thu xá-lợi để vào bình báu, xây tháp cao tôn thờ trên từng chót để mọi người cúng dường.