Bấy giờ, Đức Thế Tôn biết các thế giới hoặc Thiên, Ma, Phạm, hoặc các Sa môn, hoặc Bà là món, hoặc Kiện đạt phược, hoặc A tổ lạc, hoặc các Long thần, hoặc các chủng Bồ tát Ma ha tát, là kẻ trụ thân rốt sau nối ngôi tôn vị và hoặc bao nhiều tất cả người chẳng phải người đã có duyên thảy đều đã đến nhóm họp, mới bảo với cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đối với tất cả pháp bình đẳng giác tất cả tướng, là nên học Bát nhà Ba la mật đa.

Khi đó, Xa Lợi Tử nghe Phật vừa nói, vui mừng nhảy nhót, liền từ chỗ ngồi đứng dậy đến chỗ Phật, đầu lễ hai chân, lệch che vai bên tả, gối bên hữu chấm đất, chấp tay cung kính mà thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Vì sao Bồ tát Ma ha tát muốn đối với tất cả pháp bình đẳng giác tất cả tướng mà phải học Bát nhã Ba la mật đa?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô trụ làm phương tiện, để an trụ Bát nhã Ba la mật đa, là vì sở trụ và năng trụ chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô xả mà làm phương tiện, để viên mãn Bố thí Ba la mật đa, là vì kẻ thí, kẻ cho và của bị thí đều chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô hộ mà làm phương tiện, để viên mãn Tịnh giới Ba la mật đa, là vì tướng phạm và không phạm chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô thủ mà làm phương tiện để viên mãn An nhẫn Ba la mật đa, là vì tướng động và bất động chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô cần mà làm phương tiện, để viên mãn Tinh tiến Ba la mật đa, là vì thân và tâm siêng hay lười chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô tư làm phương tiện, để viên mãn Tĩnh lự Ba la mật đa, là vì hữu ý vị hay vô ý vị chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát nên lấy vô trước mà làm phương tiện, để viên mãn Bát nhã Ba la mật đa, là vì tánh tướng của các pháp chẳng khá được vậy.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để viên mãn bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chỉ, vì ba mươi bảy Bo de phần pháp này đều chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện để viên mãn pháp môn không giải thoát, môn võ tướng giải thoát và môn vô nguyện giải thoát, là vì ba môn giải thoát này đều chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để viên mãn bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sác định, vì tĩnh lực vô lượng và vô sắc định đều chẳng khá được vậy. Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba là một da, đem vô sở đắc làm phương tiện, để viên mãn tám giải thoát, tám thẳng xử, chín thứ để định, mười biển xứ, vì giải thoát, thắng xứ thảy cho đến biến xứ đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba là mặt da, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để viên mãn chín tưởng là: Tưởng phinh bụng, tưởng nứt da, tưởng chảy mủ, tưởng đỏ bầm, tưởng ứ xanh, tưởng chim mổ nuốt, tưởng lìa tan, tưởng xương sọ, tưởng đốt thiêu và tưởng tất cả thế gian chẳng thể nào bảo tồn được. Vì các tưởng như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn mười tùy niệm là: Phật tùy niệm, Pháp tùy niệm, Tăng tùy niệm, giới tùy niệm, xả tùy niệm, thiên tùy niệm, thở vào ra tùy niệm, nhàm chán tủy niệm, chết tùy niệm và thân tùy niệm. Vì các tùy niệm này đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn mười tưởng là: Tưởng vô thường, tưởng khổ, tưởng vô ngã, tưởng bất tịnh, tưởng chết, tương tất cả thế gian chẳng đáng vui, tưởng nhàm ăn, tưởng dứt, tưởng lìa và tưởng diệt. Vì các tưởng như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhà Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn mười một trí là: tri khổ, trí tập, trí diệt, trí đạo, trí tận, trí vô sanh, trí pháp, trí loại, trí thế tục, tri tha tâm và trí như thuyết. Vì các trí như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn tam ma địa có tầm có từ, tam ma địa không tầm duy từ, tam ma địa không tầm không từ. Vì ba pháp đẳng trì này đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn căn chưa biết sẽ biết, căn đã biết và căn biết đủ. Vì các căn như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn quán bất tịnh xứ, quán biến mãn xứ, nhất thiết trí trí và xa ma tha, tỳ bát xá na. Vì năm món như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn bốn nhiếp sự, bốn thắng trụ, ba minh, năm nhãn, sáu thần thông, sáu ba la mật đa. Vì sáu món như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn bảy của thánh, tám giác đại sĩ, chín chỗ hữu tình ở, pháp môn trí đà la ni và môn tam ma địa. Vì năm món như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn mười địa, mười hạnh, mười nhẫn và hai mươi tăng thượng ý lạc. Vì bốn món như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn mười lực của Như Lai, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, mười tám pháp Phật bất cộng, ba mươi hai tướng đại sĩ và tám mươi tùy hảo. Vì sáu món như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để nên viên mãn pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả, nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí và nhất thiết tướng vi diệu trí. Vì sáu pháp như thế đều chẳng khá được vậy.

Các Bồ tát Ma ha tát an trụ Bát nhã Ba la mật đa, đem vô sở đắc mà làm phương tiện, để viên mãn đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả và kỳ dư bao nhiêu vô lượng vô biên Phật Pháp. Vì pháp như thế đều chẳng khá được vậy.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn mau chứng được Nhất thiết trí trí, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn mau viên mãn nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn mau viên mãn nhất thiết hữu tình tâm hành tướng trí, nhất thiết tướng vi diệu trí, nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn bứng gốc tất cả phiền não tập khí, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn vào Bồ tát Chánh tánh ly sanh, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn vượt khỏi bậc Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn trụ bậc Bồ tát Bất thối chuyển, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được sáu món nhanh chóng thần thông, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn biết tất cả việc sai khác nơi tâm hành và chỗ đến của hữu tình, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn hơn tất cả trí huệ tác dụng của Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được tất cả pháp môn đà la ni, môn tam ma địa, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một niệm tùy hỷ cùng tâm, vượt hơn bấy nhiêu bố thí của tất cả Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một niệm tùy hỷ cùng tâm, vượt hơn bấy nhiêu tịnh giới của tất cả Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một niệm tùy hỷ cùng tâm, vượt hơn bấy nhiêu định huệ giải thoát, giải thoát tri kiến của tất cả Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một niệm tùy hỷ cùng tâm, vượt hơn tĩnh lự giải thoát đẳng trì thảy cho đến các thiện pháp khác của tất cả Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một niệm chỗ tu thiện pháp vượt hơn thiện pháp của tất cả dị sanh, Thanh văn và Độc giác, nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn hành chút phần bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự và bất nhã mà vì các hữu tình phương tiện khéo léo hồi hướng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, bèn được vô lượng vô biên công đức, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cho chỗ tu bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự và bát nhà Ba la mật đa lìa các chướng ngại màu được viên mãn, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa Nếu các Bồ tát Ma ha tát muốn được đời đời thường thấy các Đức Phật, hằng nghe Chánh pháp, được Phật giác ngộ, nhờ Phật nhớ nghĩ dạy răn dạy trao, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được thân Phật, đủ ba mươi hai tướng đại trượng phu, tám mươi tùy hảo viên mãn trang nghiêm, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đời đời thường nhớ kiếp sống đời trước, trọn chẳng quên mất tâm Đại Bồ đề, xa lìa bạn ác, gần gũi bạn lành, hằng tu hạnh Bồ tát Ma ha tát, thời nên học Bất nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đời đời đủ đại oai đức, xô chúng ma oán, dẹp các ngoại đạo, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được đời đời xa lìa tất cả phiền não nghiệp chướng, thông đạt các pháp tâm không quái ngại, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đời đời được thiện tâm, thiện nguyện và thiện hành nối nhau thường không lười bỏ, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn sinh vào nhà Phật, vào bực đồng chơn, thường chẳng xa lìa các Đức Phật và Bồ tát, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đời đời được đầy đủ các tướng hảo đoạn nghiêm như Phật, tất cả hữu tình trông thấy vui mừng phát khởi tâm Vô thượng Chánh đẳng chánh giác, mau thành xong được các Phật công đức, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem các món thắng thiện căn lực, tùy ý hay dẫn phát đồ thượng diệu cúng cụ để cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen tất cả các Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, khiến cho các thiện căn chóng được viên mãn, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thỏa mãn cho tất cả hữu tình những sở cầu: Ăn uống, áo mặc, giường chõng, đồ nằm, bệnh hoạn thuốc men, các món hoa hương, đèn sáng, xe cưỡi, vườn rừng, của cải, lúa gạo, ngọc quý, đồ trang sức báu, kỹ nhạc và kỳ dư các món thượng diệu đồ vui, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn khéo an lập tất cả hữu tình khắp nơi cõi hư không, cõi pháp, cõi đời, đều khiến an trụ bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự bát nhã Ba la mật đa, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được phát khởi một niệm thiện tâm để được công đức, cho đến an ngồi nơi tòa diệu Bồ đề chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề cũng chẳng cùng tận, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được mười phương các Phật thế giới, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và các chúng Bồ tát Ma ha tát chung cùng khen ngợi, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn một phen phát tâm, liền có thể khắp đến các cõi mười phương như hằng sa, để cúng dường các Đức Phật, lợi lạc cho hữu tình, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn phát ra một tiếng liền có thể khắp nhẫy cảm hóa các cõi mười phương như hằng sa, để ngợi khen các Đức Phật dạy dỗ hữu tình, thời nên học Bát nhã Ba la mât da.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn một niệm ngắn an lập tất cả hữu tình trong thế giới các Đức Phật mười phương hằng sa thảy, đều khiến tập học thập thiện nghiệp đạo, thọ tam quy, hộ trì cấm giới, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn một niệm ngắn an lập tất cả hữu tình trong thế giới các Đức Phật mười phương hằng sa thảy, đều khiến học tập bốn tĩnh lự, bốn vô lượng tâm, bốn vô sắc định, được năm thần thông, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn một niệm ngắn an lập tất cả hữu tình trong thế giới các Đức Phật mười phương hằng sa thảy, khiến trụ Đại thừa, tu hạnh Bồ tát mà chẳng hủy báng các thừa khác, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn nối dòng giống Phật khiến chẳng dứt mất, hộ gia tộc Bồ tát khiến chẳng quay lui, nghiêm tịnh cõi Phật cho chóng hoàn thành, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thông đạt nội không, ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thông đạt nhất thiết pháp chơn như, pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới và bất tư nghì giới, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thông đạt tất cả pháp tận sở hữu tánh, như sở hữu tánh, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thông đạt tánh tất cả pháp nhơn duyên, đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thông đạt tất cả pháp như huyễn, như mộng, như vang, như tượng, như bóng sáng, như ánh nắng, như không hoa, như thành tầm hương, như việc biến hóa, duy tâm sở hiện cả tánh lẫn tướng đều trống không, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn biết Tam thiên đại thiên thế giới, hư không, đại địa, các núi, biển cả, sông nhỏ, sông lớn, ao chằm, khe, hang, vũng, hồ, địa thủy hỏa phong và các lượng cực vi, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn chẻ một lông ra làm trăm phần, rồi lấy một phần sợi lông cử lên hết những nước trong biển cả, sông lớn nhỏ, ao, chằm, khe, hang, vũng, hồ ở trong Tam thiên đại thiên thế giới, bỏ để vô biên thế giới ở phương khác, mà chẳng xúc hại các sinh loại chủng tộc, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát thấy có kiếp hỏa cháy khắp Tam thiên đại thiên thế giới, cháy suốt trời đất, muốn đem một hơi thổi khiến cho tắt, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát thấy có chỗ nương của Tam thiên đại thiên thế giới là phong luân thổi đánh vọt lên, sắp thổi cả Tam thiên đại thiên thế giới: núi Tô mê lô, núi Đại tô mê lô, núi Luân vi, núi Đại luận vi và các núi lớn nhỏ, đại địa các vật thảy, nát như cám tấm, muốn đem một ngón tay ngăn sức gió kia khiến dứt chẳng khởi lên, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở trong Tam thiên thế giới một lần ngồi xếp bằng mà đầy nhẫy cả hư không, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một lồng buộc lấy Tam thiên đại thiên thế giới, núi Tô mê lô, núi Đại tô mê lô, núi Luân vi, núi Đại luân vi và các núi lớn nhỏ, đại địa các vật, đem vứt qua vô lượng vô số vô biên thế giới phương khác, mà chẳng xúc hại các loại hữu tình, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem một món ăn, một hoa, một hương, một tràng, một lọng, một phan, một trướng, một đèn, một áo và một kỹ nhạc thảy, để cúng dường cung kính ngợi khen các cõi ở mười phương như hằng hà sa tất cả các Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và chúng đệ tử, không đâu chẳng đầy đủ, thời nên học, Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn bình đẳng an lập các hữu tình ở các cõi mười phương như hằng hà sa, khiến cho trụ nhóm giới, hoặc trụ nhóm định, hoặc trụ nhóm huệ, hoặc trụ nhóm giải thoát, hoặc trụ nhóm giải thoát tri kiến, hoặc an trụ quả Dự lưu, hoặc trụ quả Nhất lai, hoặc trụ quả Bất hoàn, hoặc trụ quả A la hán, hoặc trụ Bồ đề của Độc giác và cho đến hoặc khiến vào cõi Vô dư y bát Niết bàn, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa, năng như thật biết bố thí được đại quả báo như thế, nghĩa là như thật biết bố thí như thế được sinh đại tộc Sát đế lợi, bố thí như thế được sinh đại tộc Bà la môn, bố thí như thế được sinh đại tộc Trưởng giả, bố thí như thế được sinh đại tộc Cư sĩ, bố thí như thế được sinh trời Tứ đại thiên vương chúng, hoặc sinh trời Ba mươi ba, hoặc sinh trời Dạ ma, hoặc sinh trời Đố sử đa, hoặc sinh trời Lạc biến hóa, hoặc sinh trời Tha hóa tự tại. Nhờ bố thí này mà được Sơ tĩnh lự, hoặc Đệ nhị tĩnh lự, hoặc Đệ tam tĩnh lự, hoặc Đệ tứ tĩnh lự. Nhờ bố thí này mà được định Không vô biên xứ, hoặc định Thức vô biên xứ, hoặc định Vô sở hữu xứ, hoặc định Phi tưởng phi phi tưởng xứ. Nhờ bố thí này mà được ba mươi bảy Bồ đề phần pháp. Nhờ bố thí này mà được ba môn giải thoát. Nhờ bố thí này mà được tám giải thoát, hoặc tám thắng xứ, hoặc chín thứ đệ định, hoặc mười biến xứ. Nhờ bố thí này mà được môn đà la ni, hoặc môn tam ma địa. Nhờ bố thí này mà được vào Bồ tát Chánh tánh ly sanh. Nhờ bố thí này mà được Cực hỷ địa, hoặc Ly cấu địa, hoặc Phát quang địa, hoặc Diệm huệ địa, hoặc Cực nan thắng địa, hoặc Hiện tiền địa, hoặc Viễn hành địa, hoặc Bất động địa, hoặc Thiện huệ địa, hoặc Pháp vân địa. Nhờ bố thí này mà được năm mắt Phật, hoặc sáu thần thông. Nhờ bố thí này mà được Phật mười lực, hoặc bốn vô sở úy, hoặc bốn vô ngại giải, hoặc mười tám pháp Phật bất cộng, hoặc đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả. Nhờ bố thí này mà được ba mươi hai tướng đại trượng phu, hoặc tám mươi tùy hảo. Nhờ bố thí này mà được pháp vô vong thất, hoặc tánh hằng trụ xả. Nhờ bố thí này mà được nhất thiết trí, hoặc đạo tướng trí, hoặc nhất thiết tướng trí. Nhờ bố thí này mà được quả Dự lưu, hoặc quả Nhất lai, hoặc quả Bất hoàn, hoặc quả A la hán, hoặc Bồ đề của Độc giác, hoặc được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Năng như thật biết: Tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự và bát nhã như thế được đại quả báo cũng lại như vậy.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa, năng như thật biết: Bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa, bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa, bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa, bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa, bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa, bố thí phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn Bát nhã Ba la mật đa.

Năng như thật biết: Tịnh giới phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa, tịnh giới phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa, tịnh giới phương tiện khéo léo như thể có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa, tịnh giới phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa, tịnh giới phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa, tịnh giới phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa.

Năng như thật biết: An nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa, an nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa, an nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa, an nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa, an nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa, an nhẫn phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa.

Năng như thật biết: Tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa, tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa, tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa, tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa, tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa, tinh tiến phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa.

Năng như thật biết: Tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa, tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa, tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa, tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa, tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa, tĩnh lự phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa.

Năng như thật biết: Bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bát nhã Ba la mật đa bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn bố thí Ba la mật đa, bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tịnh giới Ba la mật đa bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn an nhẫn Ba la mật đa, bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tinh tiến Ba la mật đa, bát nhã phương tiện khéo léo như thế có thể viên mãn tĩnh lự Ba la mật đa.

Khi đó, Xá Lợi Phất thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Vì sao Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa, năng như thật biết bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự và bát nhã do phương tiện khéo léo vậy, mà có thể viên mãn Bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự và bát nhã Ba la mật đa.

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Phất rằng: Các Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa, mà năng như thật biết là nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành bố thí Ba la mật đa, rõ thấu tất cả kẻ thí, kẻ nhận và những vật bị thí đều chẳng khá được. Như vậy bố thí phương tiện khéo léo năng mãn bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành tịnh giới Ba la mật đa, rõ thấu tất cả tướng phạm và không phạm đều chẳng khá được. Như vậy tịnh giới phương tiện khéo léo năng mãn tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, bố thí Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành an nhẫn Ba la mật đa, rõ thấu tất cả tướng động, bất động mà chẳng khá được. Như vậy an nhẫn phương tiện khéo léo năng mãn an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, bố thí, tịnh giới Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành tinh tiến Ba la mật đa, rõ thấu tất cả thân và tâm siêng hay lười đều chẳng khá được. Như vậy tinh tiến phương tiện khéo léo năng mãn tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, bố thí, tịnh giới, an nhẫn Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành tĩnh lự Ba la mật đa, rõ thấu tất cả có ý vị hay không ý vị đều chẳng khá được. Như vậy tĩnh lự phương tiện khéo léo năng mãn tĩnh lự, bát nhã, bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến Ba la mât da.

Nếu Bồ tát Ma ha tát lấy vô sở đắc mà làm phương tiện tu hành bát nhã Ba la mật đa, rõ thấu tất cả các pháp hoặc tánh hoặc tướng đều chẳng khá được. Như vậy Bát nhã phương tiện khéo léo năng mãn bát nhã, bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được bao nhiêu công đức của tất cả Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác quá khứ, hiện tại và vị lai, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được đi đến khắp bờ bên kia của các pháp hữu vi vô vi, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cùng tận các pháp chơn như, pháp giới, pháp tánh, vô sanh, thực tế ở quá khứ, vị lai và hiện tại, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cùng với tất cả Thanh văn và Độc giác mà làm kẻ dẫn đầu, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cùng với tất cả các Đức Phật mà làm kẻ thân thị giả, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cùng với Đức Phật mà làm kẻ nội quyển thuộc, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được đời đời đầy đủ đại quyền thuộc, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn cùng với Bồ tát thường làm quyến thuộc, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thanh tịnh thân khí để kham thọ thế gian cúng dường cung kính, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn xô dẹp hẳn lòng xan tham, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn vĩnh viễn chẳng khởi các lòng phạm giới, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn trừ bỏ hẳn các lòng hờn giận, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn dứt bỏ hẳn các lòng biếng trễ, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn lặng dứt hẳn các lòng tán loạn, nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn xa hẳn các lòng ác huệ, nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn khắp an lập tất cả hữu tình ở việc thí tánh phước nghiệp, giới tánh phước nghiệp, tu tánh phước nghiệp, nơi việc cúng hầu phước nghiệp và nơi việc có chỗ nương phước nghiệp, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn được năm mắt là mắt thịt, mắt trời, mắt huệ, mắt pháp và mắt Phật, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem thiên nhãn để thấy khắp thế giới các Phật, tất cả các Đức Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác ở mười phương hằng hà sa thảy, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem thiên nhĩ để nghe khắp thế giới các Phật, tất cả các Đức Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác thuyết lên Chánh pháp ở mười phương hằng hà sa thảy, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn như thật biết pháp tâm và tâm sở của tất cả các Đức Như Lai Ứng Cúng Chánh Đẳng Giác ở các cõi mười phương như hằng hà sa, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở thế giới các Phật trong mười phương hằng hà sa thảy, mỗi chỗ mỗi chỗ để nghe Chánh pháp thường không lười bỏ, tùy pháp đã được nghe cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, trọn chẳng quên mất, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn thấy các thứ cõi Phật thế giới mười phương ở đời quá khứ, vị lai và hiện tại, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở đời quá khứ, vị lai và hiện tại mười phương các Đức Phật thuyết ra tất cả: Khế kinh, Ứng tụng, Ký biệt, Phúng tụng, Tự thuyết, Nhân duyên, Bản sự, Bổn sanh, Phương quảng, Hy pháp, Thí dụ và Luận nghị; các Thanh văn thảy, hoặc nghe chẳng nghe, đều có thể thông đạt nghĩa thủ rất thẳm sâu, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở đời quá khứ, vị lai và hiện tại các Đức Phật mười phương nói ra pháp môn, tự mình năng thọ trì đọc tụng thông suốt, khéo hiểu rõ nghĩa thú, vì kẻ khác rộng giải nói dạy, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở đời quá khứ, vị lai và hiện tại các Đức Phật mười phương nói ra pháp môn, tự mình năng như thật như thuyết tu hành, cũng năng phương tiện khuyên kẻ khác như thật như thuyết tu hành, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở thế giới tối tăm nơi mười phương hằng hà sa thảy và ở trong chỗ trung gian của thế giới mà ánh sáng nhật nguyệt thảy chỗ chẳng soi thấu, vì làm sáng chói, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn ở thế giới ngu ám trong mười phương hằng hà sa thảy, chúng hữu tình ở trong ấy tà kiến lắm thạnh: chẳng tin ác hành, chẳng tin diệu hành, chẳng tin quả dị thục của ác hành diệu hành, chẳng tin đời trước, chẳng tin đời sau, chẳng tin khổ đế chẳng tin tập đế, chẳng tin diệt đế, chẳng tin đạo đế, chẳng tin bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, hết thảy các hành năng được quả bảo thế gian và xuất thế gian, chẳng nghe tên Phật tên Pháp tên Tăng, phương tiện khai hóa khiến khởi sinh Chánh kiến, nghe danh Tam bảo vui mừng tin thọ, nới bỏ các ác hành tu các điều lành, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong thế giới mười phương hằng hà sa thảy: kẻ mù thấy được, kẻ điếc nghe được, kẻ câm nói được, kẻ cuồng nhớ được, kẻ loạn được định, kẻ nghèo được giàu, kẻ trần được áo, kẻ đói được ăn, kẻ khát được uống, kẻ bệnh được lành, kẻ xấu được lịch đẹp, kẻ hình tàn tật được đầy đủ, kẻ căn khuyết được viên mãn, kẻ mê ngất được tỉnh và kẻ mỏi mệt được yên khỏe, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong thế giới mười phương hằng hà sa thảy, từ tâm đối nhau như cha mẹ, như anh như em, như chị như em, như bạn, như thân thuộc, chẳng trái lẫn nhau, lần lượt vì làm lợi ích an vui cho nhau, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong mười phương thế giới hằng hà sa thảy, kẻ đang ở ác thú đều thoát ác thú sanh về thiện thú, kẻ đang ở thiện thú thường ở thiện thú mà chẳng đọa ác thú, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong thế giới mười phương hằng hà sa thảy, kẻ tập luyện ác nghiệp đều tu hành thiện nghiệp thường không nhàm mỏi, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong thế giới mười phương hằng hà sa thảy, các kẻ phạm giới đều trụ nhóm giới, các kẻ tán loạn đều trụ nhóm định, các kẻ ngu si đều trụ nhóm huệ, các kẻ chưa được trụ nhóm giải thoát đều trụ nhóm giải thoát, kẻ chưa được giải thoát tri kiến đều trụ nhóm giải thoát tri kiến, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn đem oai lực của mình khiến hữu tình trong thế giới mười phương hằng hà sa thảy, kẻ chưa thấy Đế lý khiến cho được thấy mà an trụ quả Dự lưu, hoặc quả Nhất Lai, hoặc quả Bất hoàn, hoặc khiến chứng được quả A la hán, hoặc khiến chứng được Độc giác Bồ đề, hoặc khiến chứng được cho đến Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát muốn học thù thắng oai nghi của các Đức Phật, để khiến các hữu tình xem đó không chán, dứt tất cả ác, sinh tất cả thiện, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào được như voi chúa xem, vì chúng mà thuyết pháp dung nghi nghiêm nghị Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào nghiệp thân ngữ ý thảy đều thanh tịnh, tùy theo trí huệ mà hành? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào chân chẳng đạp đất như lượng bốn ngón, tự tại mà đi? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa. Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được vô lượng trăm ngàn trăm ức muôn ức trời Tứ đại vương chúng, trời Ba mươi ba, trời Dạ ma, trời Đổ sử đa, trời Lạc biến hóa, trời Tha hóa tự tại, trời Phạm chúng, trời Phạm phụ, trời Phạm hội, trời Đại phạm, trời Quang, trời Thiểu quang, trời Vô lượng quang, trời Cực quang tịnh, trời Tịnh, trời Thiểu tịnh, trời Vô lượng tịnh, trời Biến tịnh, trời Quảng, trời Thiểu quảng, trời Vô lượng quảng, trời Quảng quả, trời Vô phiền, trời Vô nhiệt, trời Thiện hiện, trời Thiện kiến, trời Sắc cứu cánh, cùng các Long thần cúng dường cung kính, tôn trọng ngợi khen, mà dắt nhau đến cội Bồ đề để đi vòng quanh? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được vô lượng trăm ngàn trăm ức muôn ức trời Tứ đại vương chúng cho đến trời Sắc cứu cảnh và các Long Thần ở dưới cội Bồ đề lấy Bảo y làm tòa? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ ngồi xếp bằng tréo chân dưới cội Bồ đề, rồi lấy các diệu tướng mà trang nghiêm nơi tay và đập mạnh xuống đại địa khiến cho vị địa thần kia và các quyến thuộc đồng thời vọt hiện lên vì làm chứng minh? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào, ngồi cội Bồ đề hàng phục các ma, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào chứng được Chánh đẳng giác rồi, tùy chỗ địa phương, đi đứng ngồi nằm, đều là kim cương? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ bỏ ngôi nước, nội ngày xuất gia liền thành Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, cũng tức ngày đó quay xe diệu pháp, tức khiến vô lượng vô số hữu tình xa trần lìa biển khổ sinh tịnh pháp nhãn. Lại khiến vô lượng vô số hữu tình hết hắn các lậu, tâm huệ giải thoát. Cũng khiến vô lượng vô số hữu tình đều đối Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề được chẳng trở lui. Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, vô lượng vô số Thanh văn, Bồ tát làm chúng đệ tử. Một thời thuyết pháp, vô lượng vô số các loại hữu tình chẳng khởi nơi tòa, đồng thời chứng được quả A la hán, vô lượng vô số các loại hữu tình chẳng khởi nơi tòa, đồng đối với Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề được Bất thối chuyển? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào thọ lượng vô tận, thân có vô lượng vô biên quang minh tướng hảo trang nghiêm, kẻ xem không chán, khi đi tuy có hoa sen ngàn cánh tự nhiên vọt hiện lên hằng đỡ nơi chân, mà cũng khiến trên đất hiện lên dấu ngàn vầng tròn. Giở chân bước đi đại địa chấn động, nhưng chẳng nhiễu não hữu tình nơi đất. Mỗi khi muốn đoái xoay là cả thân đều chuyển theo, chân đi giẫm đến chỗ nào đều thấu mê kim cương như lượng bánh xe, đất cũng tùy mà chuyển theo. Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào tất cả thân tướng lóng đốt đều phóng ra vô lượng vô số ánh sáng soi khắp mười phương vô biên thế giới, tùy soi đến chỗ nào vì các hữu tình mà làm đại lợi ích? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, trong cõi Phật ta không có tất cả những tên tham dục, sân nhuế, ngu si thảy, cũng chẳng nghe có địa ngục, bàng sanh, quỷ giới và ác thú? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, trong cõi Phật ta có các loại hữu tình thành tựu diệu huệ như các cõi Phật khác. Mỗi hằng khởi lên nghĩ rằng: Bố thí, điều phục, an nhẫn, dũng tiến, tịch tĩnh và đế quán, lìa các buông lung, siêng tu phạm hạnh, với các hữu tình từ bi hỷ xả, chẳng xúc hại nhau, đâu chẳng lành thay? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, trong cõi Phật ta có các loại hữu tình trọn nên các món công đức thù thắng, được các Đức Phật và Bồ tát trong các cõi Phật khác đều cùng ngợi khen? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thì nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, việc giáo hóa đã chu toàn, sau khi vào Niết bàn, Chánh pháp không có thời kỳ diệt tận, để thường vì hữu tình làm việc lợi ích? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Nếu Bồ tát Ma ha tát tác lên suy nghĩ này: Ta ở thời nào sẽ được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, các loại hữu tình ở trong thế giới mười phương đều như hằng hà sa thảy, kẻ nghe danh hiệu Ta quyết được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề? Bồ tát Ma ha tát ấy muốn thành tựu việc này, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát muốn được những bao công đức hiếm có vô lượng vô số bất khả tư nghì này thảy, thời nên học Bát nhã Ba la mật đa.

Phật bảo: Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa đã có thể thành xong công đức như thế, thời bấy giờ Tam thiên đại thiên thế giới, bốn Đại thiên vương đều rất vui mừng, đều khởi nghĩ này: Chúng ta nay đây nên đem bốn bát phụng lên Bồ tát này, như Thiên vương ngày xưa trước phụng bát lên Phật. Khi ấy Tam thiên đại thiên thế giới, trời Ba mươi ba, trời Dạ ma, trời Đỗ sử đa, trời Lạc biến hóa và trời Tha hóa tự tại đều rất vui mừng, đều khởi nghĩ này: Chúng ta đều phải cúng dường cung kính tôn trọng ngợi khen Bồ tát như thế, để khiến hung đảng A tố lạc tổn giảm dần, mới khiến các Thiên chúng quyến thuộc tăng thêm. Khi ấy Tam thiên đại thiên thế giới, trời Phạm chúng, trời Phạm phụ, trời Phạm hội, trời Đại phạm, trời Quang, trời Thiếu quang, trời Vô lượng quang, trời Cực quang tịnh, trời Tịnh, trời Thiểu tịnh, trở Vô lượng tịnh, trời Biến tịnh, trời Quảng, trời Thiểu quảng, trời Vô lượng quảng, trời Quảng quả, trời Vô phiền, trời Vô nhiệt, trời Thiện hiện, trời Thiện kiến và trời Sắc cứu cánh vui mừng hớn hở và đều khởi nghĩ này: Các chúng ta nên thỉnh nguyện Bồ tát như thế, mau chứng Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, quay xe diệu pháp làm nhiều ích cho tất cả.

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, để thêm nhiêu ích sáu pháp Ba la mật đa, thời các kẻ thiện nam tử thiện nữ nhân thảy ở thế giới kia, hoặc thấy hoặc nghe đều rất vui mừng, đều khởi nghĩ này: Chúng ta nguyện vì Bồ tát như thế sẽ làm cha mẹ, anh em, chị em, vợ con, quyến thuộc, tri thức bạn bè, để nhờ phương tiện này mà tu hành các thiện nghiệp, cũng sẽ chứng được Vô thượng Bồ đề. Khi ấy trời Bốn đại vương chúng ở thế giới kia cho đến trời Sắc cứu cánh, hoặc thấy hoặc nghe đều rất vui mừng đều khởi nghĩ này: Chúng ta phải làm các việc phương tiện để khiến Bồ tát này lìa phi phạm hạnh, từ sơ phát tâm cho đến thành Phật thường tu phạm hạnh. Sở vì sao? Vì nếu nhiễm sắc dục, sinh nơi Phạm thiên vẫn có thể bị chướng ngại, huống là được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Cho nên Bồ tát đoạn dục xuất gia là kẻ tu phạm hạnh, mới có thể được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, chớ chẳng phải kẻ chẳng đoạn.

Lúc ấy, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát là cần phải có cha mẹ, vợ con và các thân hữu sao?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Hoặc có Bồ tát có đủ cha mẹ vợ con quyến thuộc mà vẫn tu hạnh Bồ tát Ma ha tát. Hoặc có Bồ tát Ma ha tát không có vợ con, từ sơ phát tâm cho đến thành Phật, thường tu phạm hạnh chẳng hoại đồng chơn. Hoặc có Bồ tát Ma ha tát phương tiện khéo léo, thị hiện thọ ngũ dục rồi nhàm bỏ, xuất gia tu hành phạm hạnh, mới được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề.

Xá Lợi Tử! Ví như huyễn sư hoặc đệ tử y, giỏi nơi pháp huyễn, huyễn làm món món năm đồ diệu dục, rồi với trong ấy tự lung cùng nhau vui khoái. Nơi ý Ngươi nghĩ sao? Huyễn kia làm ra là thật có hay chăng? Xá Lợi Tử thưa: Chẳng vậy, Thế Tôn! Chẳng vậy, Thiện Thệ!

Phật bảo: Xá Lợi Tử! Bồ tát Ma ha tát cũng lại như thế. Vì muốn thành thục các hữu tình vậy, nên phương tiện khéo léo hóa thọ ngũ dục, thật thời không có việc ấy. Nhưng Bồ tát Ma ha tát này với trong ngũ dục rất sinh nhàm ghét, chẳng bị tội lỗi ngũ dục làm ô nhiễm, nên mới đem vô lượng môn mà chê quở các món dục: Dục là lửa dữ, vì đốt thân tâm vậy. Dục là dơ uế, vì nhớp mình người vậy. Dục là đầu sỏ, vì với đã sẽ đang thường làm hại vậy. Dục là oán địch, vì đêm dài rình tìm làm suy tổn vậy. Dục như đuốc cỏ. Dục như trái đắng. Dục như gươm bén. Dục như đống lửa. Dục như đồ độc. Dục như huyễn gạt. Dục như giếng tối. Dục như quỉ Chiên trà la giả trả kẻ thân thảy.

Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát dùng vô lượng môn tội lỗi như thế thảy, để chê quở các món dục. Đã khéo biết tội lỗi của các dục, thời đâu có chơn thật việc thọ các dục. Nhưng vì nhiêu ích chỗ giáo hóa hữu tình, mới phương tiện khéo léo thị hiện thọ các dục vậy thôi.

Bấy giờ, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Vì sao mà Bồ tát Ma ha tát phải hành Bát nhã Ba la mật đa?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Khi Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa, nên như vậy quán thật có Bồ tát, chẳng thấy có Bồ tát, chẳng thấy danh Bồ tát, chẳng thấy Bát nhã Ba la mật đa, chẳng thấy danh Bát nhã Ba la mật đa, chẳng thấy hành, chẳng thấy chẳng hành. Vì cớ sao?

Xá Lợi Tử! Tự tánh Bồ tát không, danh Bồ tát không. Sở vì sao? Vì tự tánh của sắc nó không, chớ chẳng do không nên nó không. Sắc không phi sắc. Sắc chẳng lìa không, không chẳng lìa sắc; sắc tức là không, không tức là sắc. Tự tánh thọ tưởng hành thức nó không, chớ chẳng do không nên nó không. Thọ tưởng hành thức không phi thọ tưởng hành thức. Thọ tưởng hành thức chẳng lìa không, không chẳng lìa thọ tưởng hành thức. Thọ tưởng hành thức tức là không, không tức là thọ tưởng hành thức. Vì cớ sao?

Xá Lợi Tử! Đây chỉ có danh gọi là Bồ đề. Đây chỉ có danh gọi là Tát đỏa. Đây chỉ có danh gọi là Bồ đề Tát đỏa. Đây chỉ có danh gọi đó là không. Đây chỉ có danh gọi đó là sắc thọ tưởng hành thức. Như thế tự tánh vô sanh vô diệt, vô nhiễm vô tịnh. Bồ tát Ma ha tát như vậy hành Bát nhã Ba la mật đa, chẳng thấy sanh, chẳng thấy diệt, chẳng thấy nhiễm, chẳng thấy tịnh. Vì cớ sao? Chỉ vì giả lập khách danh. Riêng riêng đối với pháp mà khởi ra phân biệt, giả lập khách danh. Rồi tùy theo khởi lên ngôn thuyết, mới như như ngôn thuyết, như thế như thế mà sinh khởi chấp trước. Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, với như thế thảy tất cả chẳng thấy. Vì chẳng thấy nên chẳng sinh chấp trước.

Lại nữa, Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa, nên như vậy quán Bồ tát chỉ có danh, Phật chỉ có danh, Bát nhã Ba la mật đa chỉ có danh, sắc chỉ có danh, thọ tưởng hành thức chỉ có danh. Nhãn xứ chỉ có danh, nhĩ tỷ thiệt thân ý xứ chỉ có danh. Sắc xứ chỉ có danh thanh hương vị xúc pháp xứ chỉ có danh. Nhãn giới chỉ có danh, nhĩ tỷ thiệt thân ý giới chỉ có danh. Sắc giới chỉ có danh, thanh hương vị xúc pháp giới chỉ có danh. Nhãn thức giới chỉ có danh, nhĩ tỷ thiệt thân ý thức giới chỉ có danh. Nhãn xúc chỉ có danh, nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc chỉ có danh. Nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ chỉ có danh, nhĩ tỷ thiệt thân ý xúc làm duyên sanh ra các thọ chỉ có danh.

Địa giới chỉ có danh, thủy hỏa phong không thức giới chỉ có danh. Nhân duyên chỉ có danh; đẳng vô gián duyên, sở duyên duyên, tăng thượng duyên chỉ có danh. Từ nơi duyên sanh ra các pháp chỉ có danh. Vô minh chỉ có danh; hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não chỉ có danh. Bố thí Ba la mật đa chỉ có danh; tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa chỉ có danh.

Nội không chỉ có danh; ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bốn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không chỉ có danh.

Chơn như chỉ có danh; pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới chỉ có danh.

Bốn niệm trụ chỉ có danh; bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi chỉ có danh. Không giải thoát môn chỉ có danh, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn chỉ có danh. Khổ thánh đế chỉ có danh; tập diệt đạo thánh đế chỉ có danh. Bốn tĩnh lự chỉ có danh; bốn vô lượng, bốn vô sắc định chỉ có danh. Tám giải thoát chỉ có danh; tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ chỉ có danh.

Đà la ni môn chỉ có danh, tam ma địa môn chỉ có danh. Cực hỷ địa chỉ có danh; Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa và Pháp vân địa chỉ có danh. Chánh quán địa chỉ có danh, Chủng tánh địa, Đệ bát địa, Cụ kiến địa, Bạc địa, Ly dục địa, Dĩ biện địa, Độc giác địa, Bồ tát địa, Như Lai địa chỉ có danh. Năm nhãn chỉ có danh, sáu thần thông chỉ có danh. Như Lai mười lực chỉ có danh; bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng chỉ có danh. Ba mươi hai đại sĩ tướng chỉ có danh; tám mươi tùy hảo chỉ có danh. Vô vong thất pháp chỉ có danh; hằng trụ xả tánh chỉ có danh. Nhất thiết trí chỉ có danh; đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí chỉ có danh. Nhất thiết trí trí chỉ có danh. Nhổ hẳn tập khí phiền não nối nhau chỉ có danh. Quả Dự lưu chỉ có danh; quả Nhất lai, Bất hoàn, A la hán chỉ có danh. Độc giác Bồ đề chỉ có danh. Tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát chỉ có danh. Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề của các Phật chỉ có danh. Thế gian pháp chỉ có danh; xuất thế gian pháp chỉ có danh. Hữu lậu pháp chỉ có danh; vô lậu pháp chỉ có danh. Hữu vi pháp chỉ có danh; vô vi pháp chỉ có danh.

Xá Lợi Tử! Như ngã chỉ có danh gọi đó là ngã, thật chẳng khá được. Như vậy hữu tình, mạng giả, sanh giả, dưỡng giả, sĩ phu, bổ đặc già la, ý sanh, nho đồng, tác giả, khiến tác giả, khởi giả, khiến khởi giả, thọ giả, khiến thọ giả, tri giả, kiến giả cũng chỉ có danh gọi là hữu tình cho đến kiến giả, vì là bất khả đắc không vậy. Nhưng tùy theo thế tục giả lập khách danh. Các pháp cũng vậy, chẳng nên chấp trước. Vì vậy nên khi Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa chẳng thấy có ngã cho đến kiến giả, cũng chẳng thấy có tất cả pháp tánh.

Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát như thế tu hành thẳm sâu Bát nhã Ba la mật đa, trừ huệ các Đức Phật, huệ của tất cả Thanh văn, Độc giác thảy chỗ chẳng thể kịp được. Vì là bất khả đắc không vậy. Sở vì sao? Vì Bồ tát Ma ha tát này với nơi năng danh và sở danh đều vô sở đắc, vì chẳng xem thấy vô chấp trước vậy. Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát nếu được như thế mà tu hành Bát nhã Ba la mật đa, thời gọi là khéo tu hành thẳm sâu Bát nhã Ba la mật đa.

Xá Lợi Tử! Giả sử Ngươi và Đại Mục Kiền Liên đầy nhẫy châu Thiệm bộ, như lúa mè tre lau mía rừng thảy, bao nhiêu trí huệ sánh với trí huệ của một Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa trăm phần chẳng kịp một, ngàn phần chẳng kịp một, trăm ngàn phần chẳng kịp một, trăm ức phần chẳng kịp một, trăm trăm ức phần chẳng kịp một, ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, trăm ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, số phần, toán phần, kế phần, dụ phần cho đến cực số phần cũng chẳng kịp một. Vì cớ sao? Xá Lợi Tử! Vì trí huệ Bồ tát Ma ha tát này năng khiến tất cả hữu tình đến vào Niết bàn, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng được như thế vậy. Lại, Xá Lợi Tử! Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng thể nào kịp vậy.

Xá Lợi Tử! Để châu Thiệm bộ ra, giả sử Ngươi và Đại Mục Kiền Liên đầy nhẫy bốn đại châu, như lúa mè tre lau mía rừng thảy, bao nhiêu trí huệ so sánh trí huệ hành Bát nhã Ba la mật đa một Bồ tát Ma ha tát, trăm phần chẳng kịp một, ngàn phần chẳng kịp một, trăm ngàn phần chẳng kịp một, trăm ức phần chẳng kịp một, trăm trăm ức phần chẳng kịp một, ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, trăm ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, số phần, toán phần, kế phần, dụ phần cho đến cực số phần cũng chẳng kịp một. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Vì trí huệ Bồ tát Ma ha tát này năng khiến tất cả hữu tình đến vào Niết bàn, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng được như thế vậy. Lại, Xá Lợi Tử! Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng thể kịp vậy.

Xá Lợi Tử! Để bốn đại châu ra, giả sử Ngươi và Đại Mục Kiền Liên đầy nhẫy một Tam thiên đại thiên thế giới, như lúa mè tre lau mía rừng thảy, bao nhiêu trí huệ so sánh trí huệ hành Bát nhã Ba la mật đa một Bồ tát Ma ha tát, trăm phần chẳng kịp một, ngàn phần chẳng kịp một, trăm ngàn phần chẳng kịp một, trăm ức phần chẳng kịp một, trăm trăm ức phần chẳng kịp một, ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, trăm ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, số phần, toán phần, kế phần, dụ phần cho đến cực số phần cũng chẳng kịp một. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Vì trí huệ Bồ tát Ma ha tát này năng khiến tất cả hữu tình đến vào Niết bàn, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng được như thế vậy. Lại, Xá Lợi Tử! Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng thể kịp vậy.

Xá Lợi Tử! Để một Tam thiên đại thiên thế giới ra, giả sử Ngươi và Đại Mục Kiền Liên đầy nhẫy thế giới các Phật mười phương hằng sa thảy, như lúa mè tre lau mía rừng thảy, bao nhiêu trí huệ so sánh trí huệ hành Bát nhã Ba la mật đa một Bồ tát Ma ha tát, trăm phần chẳng kịp một, ngàn phần chẳng kịp một, trăm ngàn phần chẳng kịp một, trăm ức phần chẳng kịp một, trăm trăm ức phần chẳng kịp một, ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, trăm ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, số phần, toán phần, kế phần, dụ phần cho đến cực số phần cũng chẳng kịp một. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Vì trí huệ Bồ tát Ma ha tát này năng khiến tất cả hữu tình đến vào Niết bàn, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng được như thế vậy. Lại, Xá Lợi Tử! Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác chẳng thể kịp vậy.

Bấy giờ, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Hoặc trí huệ Thanh văn thừa, Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, A la hán, hoặc trí huệ Độc giác thừa, hoặc trí huệ Bồ tát Ma ha tát; hoặc trí huệ các Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Các trí huệ này đều không sai khác, chẳng chống trái nhau, vô sinh vô diệt, tự tánh đều không. Nếu pháp không sai khác, chẳng trái nhau, không sinh diệt, tự tánh trống không. Sai khác của pháp này đã chẳng khá được, mà vì sao Thế Tôn nói hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác đều chẳng kịp được?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Nơi ý nghĩ sao? Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày được thành thắng sự, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác có việc ấy chăng? Xá Lợi Tử nói: Chẳng vậy, Thế Tôn! Chẳng vậy, Thiện Thệ!

Lại, Xá Lợi Tử! Nơi ý nghĩ sao? Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, một Bồ tát Ma ha tát chỗ tu trí huệ với trong một ngày, khởi nghĩ này rằng: Ta sẽ tu hành tất cả tướng vi diệu trí, nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí để lợi ích an lạc cho tất cả hữu tình. Kia với tất cả pháp giác tất cả tướng rồi, mới phương tiện an lập tất cả hữu tình, với cõi Vô dư y vào Niết bàn, mà trí huệ tất cả Thanh văn, Độc giác có việc ấy chăng? Xá Lợi Tử nói: Chẳng vậy, Thế Tôn! Chẳng vậy, Thiện Thệ! Lại, Xá Lợi Tử! Nơi ý hiểu sao? Tất cả Thanh ý văn, Độc giác và có thể khởi nghĩ này: Ta sẽ chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, rồi phương tiện an lập tất cả hữu tình nơi cõi Vô dư y Niết bàn chăng? Xá Lợi Tử nói: Chẳng vậy, Thế Tôn! Chẳng vậy, Thiện Thệ

Lại, Xá Lợi Tử! Nơi ý hiểu sao? Tất cả Thanh văn, Độc giác vả có thể khởi nghĩ này: Ta sẽ tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa. Ta sẽ tu hành thù thắng bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi. Ta sẽ tu hành thù thắng bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định. Ta sẽ tu hành thù thắng tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định và mười biển xứ. Ta sẽ tu hành thù thắng không, vô tướng, vô nguyện giải thoát môn.

Ta sẽ an trụ nội không, ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không. Ta sẽ an trụ chơn như, pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới. Ta sẽ an trụ thù thắng khổ tập diệt đạo thánh đế

Ta sẽ tu hành tất cả đà la ni môn, tam ma địa môn. Ta sẽ tu hành Cực hỷ địa, Ly cấu địa, Phát quang địa, Diệm huệ địa, Cực nan thắng địa, Hiện tiền địa, Viễn hành địa, Bất động địa, Thiện huệ địa và Pháp vân địa. Ta sẽ viên mãn Bồ tát thần thông, thành thục hữu tình, nghiêm tịnh Phật độ.

Ta sẽ viên mãn ngũ nhãn, lục thần thông. Ta sẽ viên mãn Phật mười lực, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng. Ta sẽ viên mãn ba mươi hai đại sĩ tướng, tám mươi tùy hảo. Ta sẽ viên mãn vô vong thất pháp, hằng trụ xả tánh. Ta sẽ viên mãn nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí và nhổ hẳn tập khí phiền não, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, để phương tiện an lập vô lượng vô số vô biên hữu tình nơi cõi Vô dư y Niết bàn chăng? Xá Lợi Tử nói: Chẳng vậy, Thế Tôn! Chẳng vậy, Thiện Thệ!

Phật nói: Xá Lợi Tử! Tu hành Bát nhã Ba la mật đa, các Bồ tát Ma ha tát đều tác lên nghĩ này: Ta sẽ tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa cho đến ta sẽ nhổ hẳn tất cả tập khí phiền não, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, để phương tiện an lập vô lượng vô số vô biên hữu tình nơi cõi Vô dư y bát Niết bàn.

Xá Lợi Tử! Ví như đom đóm không có nghĩ như vầy: Ánh sáng ta có thể soi khắp châu Thiệm bộ, khắp khiến sáng chói. Như vậy tất cả Thanh văn, Độc giác không có nghĩ như vầy: Ta sẽ tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự bát nhà Ba la mật đa cho đến ta sẽ nhổ hẳn tất cả tập khí phiền não, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, để phương tiện an lập vô lượng vô số vô biên hữu tình nơi cõi Vô dư y bát Niết bàn.

Xá Lợi Tử! Ví như ánh sáng mặt trời rực rỡ biết bao, soi sáng châu Thiệm bộ không chỗ nào chẳng khắp. Như vậy tu hành Bát nhã Ba la mật đa, các Bồ tát Ma ha tát thường tác lên nghĩ này: Ta sẽ tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa cho đến ta sẽ nhổ hẳn tất cả tập khí phiền não, chứng được Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề, để phương tiện an lập vô lượng vô số vô biên hữu tình nơi cõi Vô dư y bát Niết bàn. Vì những lẽ ấy, nên Xá Lợi Tử phải biết, tất cả Thanh văn, Độc giác có bấy nhiêu trí huệ đem so sánh với một Bồ tát Ma ha tát hành Bát nhã Ba la mật đa, với trong một ngày chỗ tu trí huệ, trăm phần chẳng kịp một, ngàn phần chẳng kịp một, trăm ngàn phần chẳng kịp một, trăm ức phần chẳng kịp một, trăm trăm ức phần chẳng kịp một, ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, trăm ngàn trăm ức phần chẳng kịp một, số phần, toán phần, kế phần, dụ phần cho đến cực số phần cũng chẳng kịp một.

Bấy giờ, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch ĐứcThế Tôn! Bồ tát Ma ha tát làm sao năng vượt khỏi cấp bực Thanh văn, Độc giác, năng được bực Bồ tát Bất thối chuyển và năng thanh tịnh Vô thượng Phật bồ đề đạo?

Phật bảo cụ thọ Xá lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát từ khi mới phát tâm tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, phương tiện khéo léo, diệu nguyện, lực, trí Ba la mật đa, mới an trụ pháp không vô tướng vô nguyện, tức năng vượt khỏi cấp bực Thanh văn, Độc giác, năng được bực Bồ tát Bất thối chuyển và năng tịnh Vô thượng Phật bồ đề đạo.

Khi ấy, Xá lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát an trụ cấp bực nào, năng cùng tất cả Thanh văn, Độc giác mà làm chơn phước điền?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát từ khi mới phát tâm tu hành bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, phương tiện khéo léo, diệu nguyện, lực, trí Ba la mật đa, mới an trụ pháp không vô tướng vô nguyện cho đến khi ngồi yên tòa Diệu bồ đề, thường cùng tất cả Thanh văn, Độc giác làm chơn phước điền. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Vì nương nơi Bồ tát Ma ha tát nên tất cả pháp lành mới xuất hiện thế gian, nghĩa là nương Bồ tát Ma ha tát nên mới có mười thiện nghiệp đạo, năm giới cận sự, tám giới cận trụ, bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định, thí tánh phước nghiệp sự, giới tánh phước nghiệp sự, tu tánh phước nghiệp sự thảy xuất hiện thế gian.

Lại nữa, vì nương Bồ tát Ma ha tát nên có bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi; pháp môn không, vô tướng, vô nguyện giải thoát, khổ tập diệt đạo thánh để thảy xuất hiện thế gian.

Lại nữa, vì nương Bồ tát Ma ha tát nên có bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã Ba la mật đa xuất hiện thế gian. Và có nội không, ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không mới xuất hiện thế gian. Lại có tất cả pháp chơn như, pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tánh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới xuất hiện thế gian.

Lại có tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ xuất hiện thế gian. Lại có tất cả pháp môn đà la ni, môn tam ma địa và thập địa Bồ tát xuất hiện thế gian. Lại có ngũ nhãn, lục thần thông xuất hiện thế gian. Có Phật thập lực, bốn vô sở ủy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả và mười tám pháp Phật bất cộng xuất hiện thế gian. Lại có pháp vô vong thất, hằng trụ xả tánh xuất hiện thể gian. Lại có nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí xuất hiện thế gian. Lại có thành thục hữu tình, nghiêm tịnh Phật độ thảy, vô lượng vô số vô biên pháp lành xuất hiện thế gian.

Vì có các pháp lành như thế cho nên thế gian mới có đại tộc Sát đế lợi, đại tộc Bà la môn, đại tộc Trưởng giả, đại tộc Cư sĩ. Vì có các pháp lành như thế cho nên thế gian mới có trời Bốn đại vương chúng, trời Tam thập tam, trời Dạ ma, trời Đỗ sử đa, trời Lạc biến hóa, trời Tha hóa tự tại. Vì có các pháp lành như thế cho nên thế gian mới có trời Phạm chúng, trời Phạm phụ, trời Phạm hội, trời Đại phạm, trời Quang, trời Thiểu quang, trời Vô lượng quang, trời Cực quang tịnh, trời Tịnh, trời Thiểu tịnh, trời Vô lượng tịnh, trời Biến tịnh, trời Quảng, trời Thiểu quảng, trời Vô lượng quảng, trời Quảng quả, trời Vô tưởng hữu tình, trời Vô phiền, trời Vô nhiệt, trời Thiện hiện, trời Thiện kiến, trời Sắc cứu cánh. Vì có các pháp lành như thế nên thế gian mới có trời Không vô biên xứ, trời Thức vô biên xứ, trời Vô sở hữu xứ, trời Phi tưởng phi phi tưởng xứ.

Vì có các pháp lành như thế nên thế gian mới có Dự lưu, Nhất lại, Bất hoàn, A la hán, Độc giác. Vì có các pháp lành như thế nên thế gian mới có Bồ tát Ma ha tát và các Đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.

Bấy giờ, Xá Lợi Tử thưa Phật rằng: Bạch Đức Thế Tôn! Các Bồ tát Ma ha tát vì lại phải trả ơn thí chủ chăng?

Phật bảo cụ thọ Xá Lợi Tử rằng: Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát chẳng lại phải trả ơn các thí chủ. Vì sao thế? Vì đã trả ơn nhiều lắm rồi. Sở vì sao thế? Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát là Đại thí chủ, thí cho các hữu tình vô lượng pháp lành, nghĩa là thí cho hữu tình mười thiện nghiệp đạo, năm giới cận sự, tám giới cận trụ, bốn tĩnh lự, bốn vô lượng, bốn vô sắc định, thí giới tu tánh ba phước nghiệp sự. Lại còn thí cho hữu tình bốn niệm trụ, bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi và pháp môn không, vô tướng, vô nguyện giải thoát, khổ tập diệt đạo thánh đế. Lại còn thí hữu tình bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh lự, bát nhã, phương tiện khéo léo, diệu nguyện, lực, trí Ba la mật đa.

Lại thí hữu tình nội không, ngoại không, nội ngoại không, không không, đại không, thắng nghĩa không, hữu vi không, vô vi không, tất cảnh không, vô tế không, tán không, vô biến dị không, bổn tánh không, tự tướng không, cộng tướng không, nhất thiết pháp không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không. Lại thí hữu tình tất cả pháp: chơn như, pháp giới, pháp tánh, bất hư vọng tánh, bất biến dị tánh, bình đẳng tảnh, ly sanh tánh, pháp định, pháp trụ, thật tế, hư không giới, bất tư nghì giới.

Lại thí hữu tình tám giải thoát, tám thắng xứ, chín thứ đệ định, mười biến xứ. Lại thí hữu tình pháp môn đà la ni, môn tam ma địa, Bồ tát thập địa. Lại thí hữu tình năm nhãn, sáu thần thông. Lại thí hữu tình Như Lai mười lực, bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả và mười tám pháp Phật bất cộng. Lại thí hữu tình pháp vô vong thất, tánh hằng trụ xả. Lại thí hữu tình nhất thiết trí, đạo tướng trí, nhất thiết tướng trí. Lại thí hữu tình bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự để thành thục hữu tình, nghiêm tịnh Phật độ, phương tiện khéo léo. Lại thí hữu tình quả Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, A la hán, Độc giác Bồ đề. Lại thí cho hữu tình tất cả hạnh Bồ tát Ma ha tát và chư Phật Vô thượng Chánh đẳng Bồ đề. Xá Lợi Tử! Các Bồ tát Ma ha tát thí cho hữu tình các thứ pháp lành như thế nhiều vô lượng vô số vô biên, cho nên mới nói Bồ tát là Đại thí chủ. Do vì đây là đã trả ơn cho các thí chủ và đấy là chơn phước điền, sanh trưởng thắng phước vậy.